Ondermaanse hilariteit (deel 1?)

foto: ANP

Gisteren keek ik eens weer eens naar een aflevering van Ongehoord Nieuws. Een programma dat voor een béétje linksgeaarde Gutmensch één doorlopende bron van ongenoegen kan zijn en dat meestal ook ook is. Meestal, maar niet altijd, zo bleek bij deze editie van dit quasi-nieuwsprogramma. 

'Quasi' want bij 'nieuws' verwacht je een feitelijke weergave van gebeurtenissen. ON produceert echter een constante stroom rechts populistische agitprop, niet zelden doorspekt met suggestieve beeldmontage en aantoonbaar onjuiste informatie. Eén en ander in de vorm van een soort talkshow, waarbij de deelnemers het altijd ontzettend met elkaar eens zijn.

Met de feiten namen diverse deelnemers aan het gesprek het ook gisteren niet zo nauw, maar toch moest ik regelmatig hardop lachen.

Om de één of andere onduidelijke reden heeft Ongehoord Nieuws, in de aanloop naar de verkiezingen voor de tweede kamer, dubbele zendtijd gekregen. Om die extra tijd te vullen heeft ON een ogenschijnlijk lofwaardig initiatief genomen: men nodigt, in plaats van de gebruikelijke extreem-rechtse complotdenkers, lijsttrekkers van kleine (ongehoorde) partijen uit om hun zegje te doen.

Dat leidde gisteren tot één van de leukste edities van ON die ik tot nu toe heb gezien.

Uitgenodigd waren de lijstrekkers van de Piratenpartij (Mark van Treuren), Samen voor Nederland (Michel Reijnga), de Libertarische Partij (Tom van Lamoen) en LEF, de jongerenpartij (Daniël van Duijn). 

Raïsa Blommestijn was de presentatrice  van dienst en tot op zekere hoogte de gespreksleider, hoewel het haar op bepaalde momenten aardig over de schoenen liep.

Achteraf is het ook een beetje de vraag of de deelnemers vooraf door de redactie van ON waren gescreend. De lijstrekker van Samen voor Nederland paste helemaal in het vaste patroon dat zich bij ON meestal ontrolt: 'Nederland is vol', 'het World Economic Form wil ons allen onderwerpen' en 'Covid was een Hoax' zijn bij die partij serieuze thema's. De Libertarische partij paste gedeeltelijk binnen de ON-ideologie, maar hangt een dusdanig radicale maatschappijvisie aan, dat zelfs Raïsa Blommestijn, rechtsfilosoof en gepromoveerd op een proefschrift over de Weimarrepubliek, de uiteenzettingen van Van Lamoen af en toe niet helemaal leek te kunnen volgen. 

Als terzijde moet ik er wèl bij zeggen dat ik dat van die rechtsfilosofie en die promotie net op Wikipedia heb gevonden. Ik zou het niet hebben vermoed aan de hand van wat ze bij Ongehoord Nieuws zegt en de vragen die ze stelt. 

In ieder geval kon ze zich de maatschappij die de Libertairen voor ogen hebben niet echt voorstellen, geloof ik. Terwijl die principes voor iemand met een academische opleiding in de rechtsfilosofie toch wel gesneden koek moeten zijn. 

Kort gezegd komt de ideologie van de LP neer op een zo klein mogelijke overheid en verder vooral op: ieder voor zich en God voor ons allen. Hoewel de meeste Libertairen, denk ik, niet in God geloven. Wie niet voor zichzelf kan zorgen is in de praktijk dus reddeloos verloren.

Mark van Treuren en Daniël van Duijn pasten echter niet ècht, respectievelijk in het geheel niet binnen de politieke kaders waarbinnen Ongehoord Nederland opereert. 

Van Treuren was voor een piraat opvallend genuanceerd en behoorlijk welbespraakt. Ik kon me in een aantal van zijn standpunten goed vinden. 

Daniël van Duijn was binnen Ongehoord Nieuws een regelrecht paard van Troje.

Hij verkondigde een aantal onversneden linkse standpunten en maakte gehakt van de Libertaire principes van Lamoen: "Ben jij dan niet blij met een overheid die de straat heeft aangelegd waaraan je woont?" Over asielzoekers was Van Duijn ook vrij uitgesproken. Die moeten niet maanden- of jarenlang in asielzoekerscentra worden opgehokt. Ze moesten gewoon kunnen werken, zodat ze konden integreren en normaal lid van de samenleving konden worden. 

Hij zei één en ander in reactie op weer zo'n suggestief videootje waarin we onder andere een zwarte jongen twee vingers tegen de camera zagen opsteken en een huilerige bezitter van een flinke vrijstaande woning zijn beklag mocht doen over het feit dat er een asielzoekersopvang voor 200 - 300 jonge asielzoekers in de buurt van zijn stulpje zou komen.

Raïsa raakte van de linkse praatjes van Daniël danig in de war. Er werd snel overgeschakeld op een ander onderwerp. 

Maar daar bleef het wat Van Duijn betreft niet bij; hij zei nog veel meer ON-onwelgevallige dingen. Ik zag de wanhoop in Raïsa's ogen groeien; dit ging helemaal de verkeerde kant op.

Daniël leek echter behoorlijk te genieten van één van de eerste gelegenheden om zichzelf en zijn partij landelijk ècht goed te kunnen presenteren. Eerder had ik hem elders even in beeld gezien, waarbij hij niet verder kwam dan de verzuchting dat hij bij geen enkel lijsttrekkersdebat werd uitgenodigd en dat hij dat zéér onrechtvaardig vond.

Hij zal ook best blij zijn geweest toen vanmorgen bleek dat hij met zijn optreden ook nog 's de Volkskrant had gehaald. De krant volstond weliswaar met slechts één schriftelijk uitgewerkte soundbite uit zijn optreden bij ON, maar dat was dan ook een perfecte karakterisering van Ongehoord Nederland:

Dit is de meest racistische omroep die je maar kunt bedenken.

Jullie ventileren omvolkingstheorieën, jullie zijn tegen iedere immigrant, jullie geven Forum voor Democratie en complotdenkers een podium waardoor Nederlanders minder vertrouwen krijgen in de Democratie.. 

Ik zou veel liever bij een normale omroep aanschuiven.

Voor alle duidelijkheid: dit was zo'n beetje het eerste wat Daniël in Ongehoord Nieuws zei, nadat Blommestijn de aftrap had gegeven met een fragment uit het programma Buitenhof, waar Daniël er in slaagde van buitenaf twee verkiezingsposters van LEF tegen de ruiten te plakken, zodat ze van binnenuit en dus ook on camera leesbaar waren, net toen Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren daar werd ondervraagd. 

Toen Blommestijn hem daarover wat wilde vragen, maakte hij maar meteen duidelijk dat hij daar alleen zat om zichzelf en LEF te vertegenwoordigen en niet van plan was mee te huilen met de wolven in het ON-bos. 

Later bleek dat hij het eigenlijk alleen met ON en enkele andere aanwezigen eens was dat Pieter Omtzigt's partij geen èchte aanwinst voor de Nederlandse Politiek was.

Ik vermoed dat Ongehoord Nieuws volledig live wordt uitgezonden, want dit begin, en alles wat er daarna nog op volgde, moet voor Ongehoord Nederland tamelijk pijnlijk zijn geweest. De deconfiture was echter nòg groter geweest als men Van Duijn voor het oog van heel Nederland het zwijgen had opgelegd. ON heeft als een boer met kiespijn door de zure appel heen moeten bijten en zal zich in de toekomst waarschijnlijk wel onthouden van het uitnodigen van politieke tegenstanders, vermoed ik. 

LEF zal waarschijnlijk mijn stem niet krijgen, maar Daniël van Duijn gaat wat mij betreft de geschiedenis in als de man die Ongehoord Nederland, in eigen huis nog wel, tamelijk behendig op z'n nummer zette.

Wie Ongehoord Nieuws van 14 november 2023 nog niet heeft gezien kan de uitzending hier alsnog bekijken.