vrijdag 3 juni 2016

Dave Swarbrick

 















 Al een tijdje loop ik rond met het plan om een stuk te schrijven over Sandy Denny, eertijds zangeres van (onder andere) Fairport Convention. Over haar èn over FC heb ik overigens al eerder geschreven in dit blog. Ook Richard Thompson, eveneens oud-lid van FC, passeerde al de revue.
Mogelijk zijn Denny en Thompson in artistiek opzicht de belangrijkste leden van Fairport Convention geweest.
Maar er was nog een derde lid dat het reilen en zeilen van de band in hoge mate heeft bepaald. Misschien zelf sterker dan de eerstgenoemde twee. Tussen 1969 en de tijdelijke opheffing in 1981 is vooral hij degene geweest die voor de continuïteit zorgde. Zonder hem zou Fairport waarschijnlijk al in de eerste helft van de jaren '70 de pijp aan maarten hebben gegeven.

Al een aantal jaren lees ik regelmatig mee in Talk a While, een internetforum waar vooral over folk wordt gepraat. Het kent een aparte subgroep, die geheel aan FC is gewijd. De naam van het forum is overigens een afgeleide van Walk a While, een liedje dat op het album Full House van FC te vinden is.
Op dat forum verscheen vandaag het nieuws dat de man waarop ik hierboven doel, is overleden. Dave Swarbrick werd 75 jaar oud.

Dat hij die leeftijd heeft gehaald, mag eigenlijk een wonder heten.
Swarbrick rookte tot de jaren negentig als een schoorsteen. Tot longemphyseem hem het leven bijna onmogelijk maakte. Eind jaren negentig moest hij regelmatig zijn toevlucht nemen tot de zuurstoffles. In opnames van de spaarzame optredens uit die tijd zit hij in een rolstoel, met slangetjes in zijn neus. In 1999 publiceerde de Daily Telegraph zelfs abusievelijk zijn overlijdensbericht. Hij zou in een ziekenhuis in Coventry (tevens zijn toenmalige woonplaats) zijn overleden. Waarop Swarbrick reageerde met de opmerking: “It’s not the first time I’ve died in Coventry,”
In 2004 kreeg hij, na een benefietactie van Fairport-lid Dave Pegg en zijn vrouw, een dubbele longtransplantatie, waardoor hij miraculeus herstelde en weer zonder zuurstof en rolstoel door het leven kon. Hij verscheen weer vaker op het toneel en richtte met Maartin Alcock (ook ooit FC-lid) en Kevin Dempsey een band op die (aptly named, zoals de Britten dat zeggen) Swarb's Lazarus werd genoemd. Ook maakte hij nog een plaat met zijn oude maat Martin Carthy en in 2010 een soloplaat: Raison d'être

Swarbricks muzikale carrière begon al ver voor zijn toetreden tot Fairport Convention.
Geboren in 1941, speelde hij al eind jaren '50 in een ceilidh band en in 1960 werd hij lid van de Ian Campbell group. Daarnaast is hij te horen op opnames van Ewan MacColl, Bert Lloyd en Peggy Seeger (de vrouw van MacColl); mensen die destijds grotendeels de dienst uitmaakten op de Britse folkscene.


Ian Campbell folk group, Swarb uiterst links

















Vanaf 1965 vormde hij een duo met Martin Carthy.
Carthy was en is een zanger en gitarist met een karakteristieke, volledig eigen stijl, die zelfs indruk maakte op Bob Dylan, toen die begin jaren '60 voor het eerst in Engeland kwam. Ook met Carthy maakte Swarb diverse platen, die zelfs nu nog gelden als klassiekers uit het folkrepertoire van de jaren zestig.
Swarbrick had derhalve al ruim voor zijn toetreden tot FC een goede kennis van Britse en Ierse traditionele muziek. In tegenstelling tot veel andere folkmuzikanten was hij echter ook geïnteresseerd in het zoeken naar nieuwe wegen in die muziek.

Swarb en Carthy - vijftig jaar vrienden



















Nadat Sandy Denny in mei 1968 was toegetreden tot Fairport Convention, was zij het, die in eerste instantie de focus van de band van Amerikaanse folkrock deed verschuiven naar Britse traditionele folk. Tijdens de voorbereiding van de opnamen voor het album Unhalfbricking, begin 1969, kwamen de band en hun manager Joe Boyd tot de conclusie dat een fiddle bij een aantal van de op te nemen nummers goed van pas zou komen. Swarbrick was beschikbaar als sessie-muzikant en Boyd vroeg hem mee te spelen bij die songs.
Uit die sessies kwam ondermeer A sailors life voort, dat algemeen als het officieuze begin van de Britse folkrock word beschouwd.
Het klikte tussen Swarbrick en de rest van de Fairports. Hij werd fulltime lid van de band. Nauwelijks een half jaar later nam FC het klassiek geworden album Liege and Lief  op, dat vrijwel geheel bestond uit arrangementen van traditionele folksongs en ook een medley van enkele jigs en reels bevatte, waarin Swarbrick en Thompson duelleerden op viool en gitaar.
Daarmee was de stijl die FC tot 1981 zou kenmerken geboren en het was in niet geringe mate de stijl van Dave Swarbrick.

Swarbrick genoot van het leven als rock-artiest. Hij werd, zeker na het vertrek van Sandy Denny, het meest flamboyante lid van FC. Hij verzorgde het spektakel op toneel.

roken en spelen - lange tijd Swarb's handelsmerk
 Nadat in 1971 ook Richard Thompson vertrok, was Swarbrick eigenlijk Fairport en hij zou dat blijven tot 1981, hoewel de tijdelijke terugkeer van Denny in 1974-75 het zwaartepunt heel even deed verschuiven in haar richting.
Swarbrick hielp de band door de moeilijke jaren tussen '71 en '74 toen het eind van van FC even nabij leek. Ook in de laatste fase van het 'oude' FC, vanaf 1976, heeft hij de band overeind gehouden.

Bij heroprichting van Fairport in 1984 - 85 kwam hij echter niet meer terug. Hij was teruggegaan naar het traditionele folkcircuit van akoestische muziek in kleine zalen, ondermeer met zijn eigen band Whippersnapper. Wel verscheen hij nog regelmatig op reunies in Cropredy, die langzaam maar zeker uitgroeiden tot een jaarlijks terugkerend festival. Begin jaren '90 maakte hij opnieuw twee albums met Martin Carthy.

Enkele maanden geleden werd hij opnieuw in het ziekenhuis opgenomen. Hoewel de berichten wisselend waren, leek zijn toestand te stabiliseren. In Talk a While werd het wat stiller rond zijn gezondheidstoestand. Zijn dood vandaag kwam daardoor toch nog onverwacht.

"Het einde van een tijdperk" schreef iemand in Talk a While.
Een ogenschijnlijke platitude, die de laatste tijd nogal vaak van stal wordt gehaald. In het geval van Swarbrick is hij echter zonder meer op z'n plaats.
Swarbrick was, naast het gezicht van de klassieke Fairport Convention, een icoon van de Britse folkmuziek en een markante persoonlijkheid.