donderdag 7 september 2023

Passanten 5: Dirk





















Mijn LP's, die ik nog steeds heb, zijn grotendeels binnen een spanne van enkele jaren, ongeveer vier decennia geleden, aangeschaft. De tijd waarin ik mijn dienstplicht vervulde viel ook in die periode, en ik kan me herinneren dat mijn soldij, die destijds ongeveer gelijk was aan het minimumloon voor een jongere van mijn leeftijd, bijna helemaal op ging aan bier en grammofoonplaten.
Het was de tijd dat allerlei alternatieve platenzaken hun deuren openden. De eigenaren betrokken hun platen niet meer van de gevestigde distributeurs en importeurs, maar importeerden ze zelf, al dan niet via buitenlandse grossiers . Door het uitschakelen van wat tussenhandel waren hun platen ongeveer 25 % goedkoper dan die van de 'normale' muziekwinkels.
Destijds woonde ik nog in Zwijndrecht, mijn geboorteplaats, maar platen kocht ik in Dordt, aan de andere kant van de Oude Maas. Aanvankelijk bij De Bengel op de Voorstraat. Dat was een combinatie van een boekhandel en een platenzaak. Ik kocht er bijvoorbeeld ook De Hobbit en In de ban van de Ring, boeken die je in de jaren zeventig gelezen moest hebben.
De Bengel bestaat nog steeds, hoewel ie is verhuisd naar de Vriesestraat en het nu alleen een boekhandel is.

Kort na De Bengel opende in Dordt een andere alternatieve platenwinkel zijn deuren; in de Spuistraat vestigde zich Simpele Fons. De naam was ontleend aan de dorpsgek die figureert in Merijntje Gijzen van A.M. de Jong. De televisieserie naar het boek speelde in dezelfde tijd. De uitbater van de winkel was Dirk van der Lee. 
Dirk was quite a character. Hij had een permanent air van nonchalance om zich heen hangen. In één van zijn mondhoeken hing meestal een sigaret. Geen sjekkie maar een Benson&Hedges. Hij monteerde platenspelers op hun kant tegen de muur en manipuleerde de instelling van het contragewicht aan de arm met het element net zo lang totdat de platenspeler normaal zijn werk deed, ook al stond ie op z'n kant. 
Dirk had had een zekere aantrekkingskracht op jonge jongens, waarvan er altijd als ik er kwam wel één of twee rondliepen. Ze verrichten allerlei hand- en spandiensten voor hem. Hoe ver dat ging is mij nooit duidelijk geworden. Achteraf denk ik dat Dirk misschien ook pedofiel was. Maar in die tijd maakte nog niemand zich daar erg druk om.

Dirk voedde zijn jonge klanten echter ook op. Hij had een brede, maar wel uitgesproken smaak, als het om muziek ging. Muziek die hem niet beviel werd afgedaan met: "je moet niet naar die teringzooi luisteren; daar word je doof van!" of: "wil je dat ècht kopen? Ik heb ook èchte muziek, hoor!" Wie na lang zoeken uiteindelijk niks kocht, kreeg bij het verlaten van de winkel meestal ook een veeg uit de pan.

Anderzijds was Dirk goed op de hoogte van de smaak van zijn vaste klanten. Zelf was ik destijds vooral een folk-liefhebber en hoewel ik vermoedde dat dit genre enigszins buiten Dirk's persoonlijke scope viel, zei hij elke keer als ik er binnenkwam: "Je moet even in die doos kijken, dat is nieuw, misschien staat er nog wat voor je tussen". En vaak was dat dan ook het geval.
Het schijnt dat zelfs Ruud Gullit, die toen nog bij Feyenoord voetbalde en een groot liefhebber van reggae was, naar Simpele Fons kwam omdat Dirk weer wat bijzonders had.

Ik weet niet meer precies hoe en wanneer ik Dirk uit het oog verloor. 
In de tweede helft van de jaren tachtig verhuisde ik naar Delft  en kocht ik sowieso veel minder platen dan daarvoor.
Toen ik tien jaar later in Dordrecht kwam wonen, bestond Simpele Fons niet meer en pas veel later kwam ik erachter dat Dirk niet meer onder de levenden was. Hij had vanwege gezondheidsproblemen zijn zaak verkocht en was, wanneer precies heb ik nooit kunnen achterhalen, overleden.
 
Waarmee ook Dirk een passant in mijn leven was geworden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten